ЗАЯВА ВЕДАНТА ПАТЭЛЯ, ПЕРШАГА НАМЕСНІКА ПРЭС-САКРАТАРА
23 сакавіка 2023 года
Злучаныя Штаты і 37 іншых краін звярнуліся да Маскоўскага механізму АБСЕ з просьбай аб тым, каб Бюро дэмакратычных інстытутаў і правоў чалавека (БДІПЧ) арганізацыі па бяспецы і супрацоўніцтве ў Еўропе (АБСЕ) стварыла экспертную місію для вывучэння ўсё больш цяжкой сітуацыі з правамі чалавека ў Беларусі.
Зварот да запуску механізму вынікае з дакладу місіі Маскоўскага механізму АБСЕ за лістапад 2020 года, у якім задакументаваныя сістэматычныя парушэнні правоў чалавека рэжымам Лукашэнкі да, падчас і пасля сфальсіфікаваных прэзідэнцкіх выбараў 9 жніўня 2020 года. Даклад заклікае рэжым Лукашэнкі арганізаваць новыя сапраўдныя прэзідэнцкія выбары, заснаваныя на міжнародных стандартах, вызваліць несправядліва затрыманых, узаемадзейнічаць з палітычнай апазіцыяй і грамадзянскай супольнасцю і забяспечыць прыцягненне да адказнасці ахвяр злоўжыванняў.
На сённяшні дзень рэжым Лукашэнкі не выканаў гэтыя рэкамендацыі і не выканаў свае абавязацельствы ў рамках АБСЕ па чалавечым вымярэнні. Новы запуск механізму будзе азначаць стварэнне экспертнай місіі па ўстанаўленні фактаў для вывучэння сітуацыі з правамі чалавека ў Беларусі і збору доказаў жорсткіх рэпрэсій рэжыму Лукашэнкі супраць усіх слаёў беларускага грамадства з 2020 года, а таксама фактаў сур’ёзных злоўжыванняў, звязаных з саўдзелам рэжыму Лукашэнкі ў захопніцкай вайне Расіі супраць Украіны. Місія экспертаў атрымае мандат на ацэнку выканання Беларуссю сваіх абавязацельстваў у рамках АБСЕ і таго, як дзеянні рэжыму Лукашэнкі маглі негатыўна адбіцца на грамадзянскай супольнасці Беларусі, свабодзе прэсы, вяршэнстве закона і здольнасці дэмакратычных працэсаў і інстытутаў функцыянаваць.
Мы заклікаем беларускія ўлады ў поўнай меры супрацоўнічаць з экспертнай місіяй і садзейнічаць яе працы. Экспертная місія падрыхтуе даклад, які будзе распаўсюджаны сярод усіх дзяржаў-удзельніц АБСЕ ў маі. Злучаныя Штаты і нашы партнёры працягнуць намаганні па прыцягненні рэжыму Лукашэнкі да адказнасці за парушэнні правоў чалавека.
###
