Парушэннi правоў чалавека ў Беларусi
Выступ Амбасадара Джэймса С. Гілмара
на пасяджэнні Пастаяннага савета ў Вене
19 снежня 2020 года
Спадар старшыня, на сёлетнiм заключным пасяджэннi Савета мэтазгодна падвесці вынікі падзей у Беларусі пасля сфабрыкаваных прэзідэнцкіх выбараў 9 жніўня. Нас па-ранейшаму хвалююць паступаючыя паведамленні пра гвалт супраць мірных дэманстрантаў, журналістаў, адвакатаў, студэнтаў, пенсіянераў, забастоўшчыкаў і іншых грамадзян Беларусі, якія рэалізуюць свае правы чалавека і асноўныя свабоды.
Толькі на мінулым тыдні 9 снежня Амбасада Злучаных Штатаў у Мінску разам з калегамі з ЕС, Вялікабрытаніі і Швейцарыі сустрэлася з міністрам замежных спраў Беларусі Уладзімірам Макеем. Падчас гэтай сустрэчы мы заклікалі Беларусь спыніць несправядлівыя затрыманні і гвалт, вызваліць усіх палітвязняў і несправядліва затрыманых, прыцягнуць да адказнасці асоб, якія санкцыянiравали і здзейснілі акты гвалту і бесчалавечнага абыходжання з пратэстуючымі і затрыманымі, а таксама правесці свабодныя і сумленныя выбары пад незалежным назіраннем АБСЕ. Сёння мы паўтараем гэты заклік тут, у Вене.
Спадар старшыня, ЗША былі натхнёныя адвагай і непахiснасцю беларускага народа, які імкнецца да таго, каб ягоны голас быў пачуты пры вызначэнні будучыні краіны. Злучаныя Штаты па-ранейшаму глыбока занепакоеныя ўтрыманнем пад вартай чальца Каардынацыйнай Рады Марыі Калеснікавай за яе намаганні па садзейнічанні нацыянальнаму дыялогу. Разам з Калеснікавай беларускія ўлады ўтрымліваюць больш за 150 палітвязняў. Мы заклікаем беларускія ўлады неадкладна вызваліць яе і ўсіх астатніх палітвязняў.
Мы па-ранейшаму адданыя падтрымцы суверэнітэту і тэрытарыяльнай цэласнасці Беларусі, а таксама права беларускага народа выбіраць уласны шлях, свабодны ад вонкавага ўмяшання. Уводзячы санкцыi супраць парушальнікаў правоў чалавека і іншых асоб, якія імкнуцца адмовіць беларускаму народу ў ягоным законным праве быць пачутым, мы — разам з ЕС, Вялікабрытаніяй, Швейцарыяй і Канадай — пасылаем моцны сiгнал аб тым, што справы ўжо не могуць iсцi як звычайна, што тыя, хто здзяйсняе злоўжыванні, павінны быць прыцягнуты да адказнасці, іх асобы выяўлены і сабраны і што не можа быць паляпшэння адносін з рэжымам, які жорстка рэпрэсуе ўласны народ і пазбягае дыялогу наконт выйсця. Важна, каб з надыходам 2021 года Беларусь заставалася ў цэнтры увагi АБСЕ.
Мы вітаем актыўную пазiцыю АБСЕ ў адносiнах да Беларусі, асабліва пасля сфабрыкаваных выбараў. Мы ганарымся тым, што разам з шаснаццаццю іншымi дзяржавамi-удзельніцамi запусцiлi Маскоўскi механізм для вырашэння сур’ёзнай занепакоенасці невыкананнем Беларуссю абавязацельстваў у галіне чалавечага вымярэння.
На пасяджэннi міністраў спадар міністр замежных спраў Беларусі прапанаваў нам “сур’ёзна абмеркаваць”, якія канкрэтныя прапановы АБСЕ мае адносна сітуацыі ў Беларусі. Рэкамендацыі ў справаздачы прафесара Бенедэка прадастаўляюць беларускім уладам і дзяржавам-удзельніцам АБСЕ дарожную карту выйсця з крызісу, і я б вiтаў шчырае абмеркаванне гэтых рэкамендацый.
