Ад Амбасадара Злучаных Штатаў па пытаннях міжнароднай рэлігійнай свабоды Сэмюэла Браўнбэка і Міністра замежных спраў Латвіі Эдгарса Рынкевічса
З моманту як Аляксандр Лукашэнка ілжыва аб’явіў аб сваёй рашучай перамозе ў жнівеньскіх прэзідэнцкіх выбарах у Беларусі, якія не былі ані свабодным, ані справядлівымі, мірныя пратэстуючыя выходзяць на вуліцы ў колькасці, рэкорднай у гісторыі краіны. У адказ на гэта тысячы людзей былі збітыя і затрыманыя органамі бяспекі, а апазіцыйныя і рэлігійныя лідэры, уключаючы арцыбіскупа Кандрусевіча, былі выгнаныя, дэпартаваныя з краіны ці зняволеныя. Нягледзячы на прыкметы таго, што нават Крэмль быў здзіўлены жорсткасцю гвалту, ужытага беларускімі уладамі супраць пратэстоўцаў, расійскі ўрад неразумна працягвае падтрымліваць рэжым.
Вернікі, якія выказваюцца супраць гвалту і брутальных дзеянняў улады пасля выбараў, таксама не засталіся не закранутыя. Прадстаўнікоў духавенства затрымліваюць і запалохваюць проста за выказванні супраць адвольнага выкарыстання рэжымам сілы, той занепакоенасці, якая знаходзіць водгук сярод розных канфесій і частак грамадства. У той час як праваслаўныя хрысціяне з’яўляюцца найвялікшай рэлігійнай супольнасцю ў Беларусі, вернікі іншых канфесій таксама пацярпелі. Падчас аднаго з пратэстаў праваахоўнікі заблакавалі дзверы гістарычнага будынку “Чырвонага касцёла” Рымска-каталіцкай царквы на Плошчы Незалежнасці, не дазволіўшы выйсці каля 100 пратэстоўцам і прыхаджанам. Руская праваслаўная царква абвясціла аб замене кіраўніка Беларускай праваслаўнай царквы мітрапаліта Паўла пасля таго, як ён выказаў сваю абгрунтаваную пастарскую занепакоенасць пакутамі членаў сваёй паствы.
Аднак, пэўна, самым яркім прыкладам таго, як улады абмяжоўваюць правы рэлігійнага лідэра за падтрымку міру, ненасілля і дыялогу, стала забарона лідэру Каталіцкага касцёла ў Беларусі арцыбіскупу Тадэвушу Кандрусевічу ўехаць у краіну 31 жніўня пасля таго, як ён здзейсніў кароткае падарожжа да святыні Чорнай Мадонны ў польскай Чэнстахове. Арцыбіскуп нарадзіўся і вырас у Беларусі, з’яўляецца беларускім грамадзянінам. Відавочна парушаючы беларускую Канстытуцыю, улады Беларусі не дазволілі арцыбіскупу вярнуцца ў сваю краіну.
Беларускія чыноўнікі на мяжы не далі арцыбіскупу тлумачэння таго, чаму яму не дазваляюць вярнуцца, але многія лічаць, што яму было адмоўлена ва ўездзе, бо ён адкрыта выказваўся пра ўжыванне рэжымам гвалту супраць пратэстоўцаў і заклікаў да дыялогу. 19 жніўня ён маліўся каля сценаў турмы, дзе паводле паведамленняў катавалі затрыманых пратэстоўцаў і куды рэжым забараніў яму ўвайсці, калі ён спрабаваў выканаць запаведзь Езуса і наведаць зняволеных.
Беларускія ўлады сцвярджаюць, што яны дагэтуль “правяраюць” грамадзянства арцыбіскупа. Тым часам яны прызналі ягоны пашпарт несапраўдным. У выніку, арцыбіскуп не можа ўехаць у Беларусь для ўдзелу ў царкоўных набажэнствах, аказання духоўнай апекі ці для кіраўніцтва Каталіцкім касцёлам. Сітуацыю абцяжарыла адмена традыцыйнай трансляцыі нядзельнай службы на хвалях найбуйнейшага нацыянальнага радыёканала Беларусі.
Выгнанне арцыбіскупа Кандрусевіча з’яўляецца несправядлівым пакараннем для яго і Каталіцкага касцёла ў Беларусі. З гэтым згодны ўвесь свет. Міністр замежных спраў Латвіі Эдгарс Рынкевічс выступіў з заявай, да якой далучыўся шэраг краін, у тым ліку ЗША, з асуджэннем забароны на ўезд арцыбіскупа ў Беларусь. Дзяржсакратар ЗША Майк Пампеа і іншыя сусветныя лідэры асудзілі ганебнае стаўленне рэжыма да арцыбіскупа Кандрусевіча і да ўсіх рыма-католікаў у Беларусі. Амбасадар ЗША па пытаннях міжнароднай рэлігійнай свабоды Сэмюэл Браўнбэк таксама дадаў свой голас і заклікаў улады дазволіць арцыбіскупу вярнуцца дадому.
Трагічна, што да цяперашняга крызісу існавалі прыкметы таго, што беларускі ўрад зацікаўлены ў руху ў правільным накірунку ў сферы рэлігійнай свабоды. Беларускія ўлады павінны вярнуцца на гэты шлях. Павага да правоў чалавека і асноўных свабод, уключаючы рэлігійную свабоду, вядзе да большай стабільнасці і росквіту ў доўгатэрміновай перспектыве. Мы спадзяемся, што Аляксандр Лукашэнка хутка гэта зразумее.
Арцыбіскупу Кандрусевічу павінна быць дазволена вярнуцца ў Беларусь, бо гэта правільна – паважаць беларускае грамадзянства арцыбіскупа і падтрымліваць рэлігійную свабоду ўсіх беларускіх рыма-католікаў.
Мы ад усяго сэрца далучаемся да кіраўнікоў урадаў і лідэраў розных канфесій і заклікаем улады Беларусі дазволіць арцыбіскупу Кандрусевічу вярнуцца ў Беларусь. Дазвольце яму вярнуцца дадому!
###
Позвольте Архиепископу вернуться домой
Посол США по особым поручениям по вопросам международной свободы вероисповедания Сэмюэл Браунбэк и Министр иностранных дел Латвии Эдгар Ринкевич
С тех пор как в начале августа Александр Лукашенко ложно заявил о своей убедительной победе на президентских выборах в Беларуси, которые не были ни свободными, ни справедливыми, мирные демонстранты вышли на улицы в самом большом количестве за всю историю страны. Последовали избиения и задержания тысяч людей сотрудниками служб безопасности, а оппозиционные и религиозные лидеры, включая Архиепископа Кондрусевича, были сосланы, депортированы или заключены в тюрьму. Несмотря на признаки того, что даже Кремль был поражен жестокостью белорусских властей в отношении протестующих, Правительство России неразумно продолжало поддерживать режим.
Репрессий не избежали верующие, которые выступали против насилия или жестокости властей после выборов. Священнослужителей задерживали и подвергали травле просто за то, что они высказывали несогласие с бессмысленным применением силы режимом – и эта обеспокоенность находила отклик в различных конфессиях и слоях общества. Хотя православные христиане составляют самую многочисленную общину верующих в Беларуси, пострадали и другие верующие. Во время одной из акций протеста правоохранительные органы заблокировали двери исторического римско-католического “Красного костёла” на площади Независимости в Минске, не позволяя выйти из него примерно 100 протестующим и прихожанам. Русская Православная Церковь объявила, что лидер Белорусской Православной Церкви Митрополит Павел будет заменен, после того как он выразил обоснованную обеспокоенность священника страданиями прихожан своей паствы.
Однако, пожалуй, самым ярким примером ограничения властями свободы религиозного лидера за его поддержку мира, ненасилия и диалога, является то, что 31 августа режим запретил въезд в страну лидеру Католической Церкви в Беларуси Архиепископу Тадеушу Кондрусевичу после того, как он совершил короткую поездку к святыне “Черная Мадонна” в Ченстохове (Польша). Архиепископ – родившийся и выросший в Беларуси гражданин Беларуси с белорусским паспортом. В явное нарушение Конституции Беларуси власти страны не разрешили Архиепископу вернуться в свою страну.
Белорусские пограничники не изложили Архиепископу повода для блокирования его возвращения, но многие считают, что ему было отказано во въезде, потому что он говорил о применении режимом насилия против протестующих и призывал к диалогу. 19 августа он молился возле тюрьмы, где, по сообщениям, пытали задержанных протестующих, и куда режим не разрешил ему войти, когда он пытался выполнить повеление Иисуса посещать заключенных.
Белорусские власти утверждают, что до сих пор “проверяют” гражданство Архиепископа. Тем временем они аннулировали его паспорт. В результате этого Архиепископ не может въехать в Беларусь для участия в богослужениях, оказания духовной помощи или руководства Католической церковью. Более того, из эфира крупнейшего общенационального радиоканала Беларуси была удалена регулярная воскресная утренняя трансляция мессы.
Изгнание Архиепископа Кондрусевича несправедливо наказывает его, а также членов Католической церкви в Беларуси. Мир согласен с этой оценкой. Министр иностранных дел Латвии Эдгар Ринкевич выступил с заявлением, к которому присоединился ряд стран, включая Соединенные Штаты, с осуждением запрета на въезд Архиепископа в Беларусь. Государственный секретарь США Майк Помпео и другие мировые лидеры осудили позорное обращение режима с Архиепископом Кондрусевичем и всеми римо-католиками в Беларуси. Посол США по особым поручениям по вопросам международной свободы вероисповедания Сэмюэл Браунбэк также присоединился к призыву к властям разрешить Архиепископу вернуться домой.
К сожалению, до нынешнего кризиса Правительство Беларуси демонстрировало заинтересованность в принятии шагов в правильном направлении в области свободы вероисповедания. Белорусские власти должны вернуться на этот путь. Уважение прав человека и основных свобод, включая свободу вероисповедания, ведет к большей стабильности и процветанию в долгосрочной перспективе. Надеемся, что Александр Лукашенко вскоре это поймет.
Необходимо разрешить Архиепископу Кондрусевичу вернуться в Беларусь, потому что это правильно – уважать белорусское гражданство Архиепископа и поддерживать свободу вероисповедания всех католиков Беларуси.
Мы искренне присоединяемся к руководителям правительств и лидерам различных конфессий в призыве к белорусским властям разрешить Архиепископу Кондрусевичу вернуться в Беларусь. Позвольте ему вернуться домой!
